آرتروز انگشتان دست؛ علت تغییر شکل انگشتان دست چیست؟
آرتروز انگشتان دست از جمله دردهای مفصلی است که تعدادی از افراد مبتلا به آرتروز با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. ابتلا به استئوآرتریت می‌تواند به مفاصل در هر قسمت از بدن ضربه بزند. انگشتان و دست‌ها نیز معمولا تحت تاثیر قرار می‌گیرند و اغلب باعث ایجاد محدودیت در فعالیت‌های روزانه می‌شوند که به حرکات ظریف انگشت نیاز دارند. مانند انواع دیگر آرتروز، آرتروز انگشتان دست می‌تواند با افزایش سن یا فشار روی مفاصل ایجاد شود. چندین روش درمانی وجود دارد که می‌تواند درد ناشی از این عارضه را کاهش دهد و امکان تحرک بیشتری را به فرد دهد تا به راحتی به انجام کارهای روزانه خود ادامه دهد.
تمام افراد گاها درد در ناحیه دست‌ها و انگشتان را تجربه کرده‌اند، اما زمانی که آرتروز رخ می‌دهد، می‌تواند بر بسیاری از جنبه‌های زندگی تاثیر بگذارد. با پیشرفت آرتروز، ممکن است مقداری از تحرک دست، مانند توانایی گرفتن و نگه داشتن اشیا از بین برود. با گذشت زمان، آرتروز می‌تواند مفاصل را تغییر شکل دهد، بنابراین باز و بسته کردن دست‌ها سخت‌تر می‌شود.
همان‌طور که اشاره شد، استئوآرتریت (OA) یک بیماری دژنراتیو مفصلی و از جمله اختلالات مفصل است که می‌تواند هر مفصلی در بدن از جمله دستان را تحت تاثیر قرار دهد. آرتریت دست در موارد زیر شایع است:
- مچ دست
- مفصل قاعده‌ای که شست و مچ را به هم متصل می‌کند
- نوک انگشتان (مفصل DIP)
- بند انگشتان وسط انگشتان (مفصل PIP)
در صورت ابتلا به OA، غضروف بین مفاصل فرسوده شده و باعث می‌شود استخوان‌ها بدون غضروف به هم ساییده شوند که در نتیجه مالش باعث التهاب خفیف، سفتی و درد می‌شود.
علائم آرتروز انگشتان دست چیست؟
علائم آرتریت دست از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به مفاصل خاص آسیب دیده یا فعالیت‌های رایجی که فرد انجام می دهد بستگی دارد. آرتروز انگشتان دست علائم و نشانه‌های متعددی را ایجاد می‌کند. ممکن است ترکیبی از موارد زیر تجربه شود:
علائمی که اکثر مبتلایان تجربه خواهند کرد:
- درد هنگام استفاده از دستان
- سفتی مفاصل که ممکن است در صبح بارزتر باشد
- مشکل حرکت انگشتان
- تورم و حساسیت در بند انگشتان یا اطراف مچ دست
- گره‌های هبردن (تورم یا گره‌های بزرگ شده و برجستگی‌های سفت شده در اطراف مفاصل هستند که به عنوان گره‌های بوچارد (مفصل میانی انگشت) و گره های هربردن (مفصل نزدیک نوک انگشتان) شناخته می‌شوند.)
- برای برخی افراد، خارهای استخوانی نشانه OA پیشرفته است (خار استخوان ناحیه سخت شده‌ای از استخوان است که خود را به مفصل می‌چسباند. همچنین کپسول اطراف مفصل می‌تواند ضخیم و بزرگ شود)
با ابتلا به آرتروز انگشتان دست، درد زمانی که شروع به استفاده از دستان برای فعالیت بدنی می‌کنید شدیدتر است و با پیشرفت فعالیت کاهش می‌یابد. درد و سفتی معمولا پس از توقف استفاده از دست‌ها یا زمانی که در حال استراحت باشید، بازمی‌گردند.
مفاصل تحت تاثیر در آرتروز انگشتان دست
شما چندین مفصل در انگشتان خود دارید که استخوان‌ها را به یکدیگر متصل و مانند لولا حرکت می‌کند تا امکان حرکت انعطاف‌پذیر انگشتان را فراهم کند. هر ترکیبی از این مفاصل در یک یا هر دو دست می‌تواند آرتروز ایجاد کند و برخی ممکن است بیشتر از برخی دیگر تحت تاثیر قرار گیرند.
مفاصل MCP: استخوان‌های کف دست را استخوان‌های متاکارپال می‌نامند. هر متاکارپ با یک مفصل متاکارپوفالانژیال (MCP) به انگشت شست یا یکی از انگشتان متصل می‌شود. مفاصل MCP به شما کمک می‌کنند انگشتان خود را خم کرده و صاف کنید.
مفاصل IP: هر یک از انگشتان دارای سه استخوان کوچک به نام فالانژ هستند. فالانژهای هر انگشت توسط مفاصلی به نام مفاصل بین فالانژیال یا IP از هم جدا می‌شوند. مفصل IP نزدیک به MCP، مفصل پروگزیمال اینترفالانژیال (PIP) نامیده می‌شود. مفصل نزدیک انتهای انگشت، مفصل بین فالانژیال دیستال (DIP) نامیده می‌شود.
علل آرتروز انگشتان دست چیست؟
علت دقیق آرتروز انگشتان دست ناشناخته است. این عارضه معمولا به دلیل ساییدگی و پارگی مفصل ایجاد می‌شود که به تدریج و در طول زمان رخ می‌دهد. یک مفصل معمولی از دو سطح استخوانی صاف و پوشیده از غضروف ساخته شده است که به خوبی روی هم قرار می‌گیرند تا هنگام حرکت استخوان‌ها سر بخورند. اگر سطوح صاف فرسوده شوند، دیگر در کنار هم قرار نمی‌گیرند و آرتروز ایجاد می‌شود. آسیب، عفونت، نقرس، پسوریازیس و سایر شرایط نیز می‌توانند باعث آرتروز دست شوند.
همچنین یک جزء ژنتیکی برای OA دست وجود دارد که نشان می‌دهد اعضای خانواده مبتلا به این بیماری در سنین پایین‌تر از جمعیت عمومی، مبتلا به OA شوند و ممکن است بیماری شدیدتری داشته باشند.
عوامل خطر برای آرتریت دست چیست؟
خطر ابتلا به آرتروز انگشتان دست افزایش می‌یابد اگر:
- از اعضای خانوده کسی مبتلا به این بیماری باشد
- فاکتور سن و جنسیت (زن بودن)
- شغلی که نیازمند فعالیت بسیار دستان باشد
- آسیب در ناحیه دست وجود داشته باشد
هرچه بیشتر از دستان خود استفاده کنید، ساییدگی و پارگی بیشتری روی مفاصل و غضروفی که از آن‌ها حمایت می‌کنید، وارد می‌شود. همچنین در میان زنان، ریسک فاکتور بیشتری برای آرتریت دست وجود دارند، در نتیجه زنان بیشتر در معرض ابتلا به آرتروز هستند. علاوه بر این افرادی که با مفاصل ناقص یا غضروف معیوب متولد می‌شوند نیز بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
تمرینات موثر در تسکین درد آرتروز انگشتان دست
انگشتان سفت و دردناک می‌توانند بر نحوه استفاده از دست‌ها تاثیر گذارند و روال روزانه زندگی فردی را چالش‌برانگیزتر کنند. افرادی که آرتروز دست دارند، می‌توانند از تمرینات دامنه حرکتی استفاده کنند. تمرینات ساده‌‌ای که در ادامه می‌خوانید را چندین بار در روز انجام دهید تا به انعطاف‌پذیری دستان کمک کنید:
- خم کردن بند انگشت: بند انگشتان وسط را طوری خم کنید که انگار با دستان پنجه درست می‌کنید. سپس دوباره انگشتان خود را صاف کنید
- مشت‌ها: با انگشتان یک مشت بسازید و سپس انگشتان را باز کنید. برای جلوگیری از درد به آرامی کار کنید
- لمس انگشت: با انگشت شست خود به نوبت نوک هر انگشت لمس کنید. اگر کشش شست درد دارد، می‌توانید این تمرین را انجام ندهید
- حرکت روی دیوار: انگشتان خود را روی دیوار بالا ببرید و سپس به پایین برگردید
تعدیل سبک زندگی
چند تغییر ساده در شیوه زندگی می‌تواند به تسکین درد آرتروز انگشتان دست کمک کند:
فعالیت دست
- استفاده از کمپرس سرد و گرم برای درد و تورم
- بهره‌مندی از آتل روی مچ، شست یا انگشتان برای حمایت
- شستن دست‌ها در آب گرم
- فشار دادن آرام یک اسفنج یا توپ لاستیکی
رژیم غذایی
پزشکان متخصص برای آرتروز انگشتان دست یک رژیم غذایی سالم را توصیه می‌کنند که شامل استفاده از میوه‌ها و سبزیجات تازه، غلات کامل و گوشت بدون چربی و همچنین به حداقل رساندن مصرف قند است.
غذاهایی که باید مصرف شود عبارتند از:
- انگور قرمز یا بنفش
- پیاز قرمز
- سیب قرمز
- انواع توت‌ها
- کلم بروکلی
- سبزیجات
- گیلاس
- آلو
- میوه‌های خانواده مرکبات
- مصرف محصولات سرشار از فلاونوئید نیز ممکن است کمک کند. میوه‌ها و سبزیجات تیره رنگ حاوی موادی هستند که می‌توانند التهاب را در سراسر بدن کنترل کنند.
عمل جراحي آرتروز انگشتان دست
اگر درمان آرتروز انگشتان دست با رژیم غذایی، داروها و تغییرات سبک زندگی تسکین نیافت و در فعالیت‌های روزانه اختلال ایجاد کرد، جراحی گزینه دیگری است و برای آن چندین رویکرد وجود دارد:
فیوژن مفصل (آرترودز): در این جراحی از یک صفحه و پیچ برای نگه داشتن استخوان‌های مفصل در کنار هم استفاده می‌شود. با وجود مفصل حرکات پایدارتر و بدون درد، اما انعطاف‌پذیری محدودتری خواهید شد.
تعویض مفصل (آرتروپلاستی): مانند سایر تعویض‌های مفصلی، جراحان از ایمپلنت مصنوعی ساخته شده از پلاستیک، سرامیک، سیلیکون یا فلزات برای جایگزینی مفصل آسیب دیده استفاده می‌کنند. به خاطر داشته باشید که ایمپلنت‌های انگشت لولایی حرکت طبیعی انگشت را تقلید نمی‌کنند.
انتقال تاندون: تاندون‌ها ماهیچه‌ها را به استخوان‌ها متصل می‌کنند. تاندون‌هایی که انگشتان را کنترل می‌کنند، به ماهیچه‌های کف دست و ساعد متصل می‌شوند. التهاب مداوم ناشی از آرتریت می‌تواند باعث پارگی تاندون‌ها شود. اگر این اتفاق بیفتد، می‌توان از بخشی از یک تاندون سالم برای بازیابی عملکرد دست استفاده کرد.
درمان و پیشگیری
به طور معمول، آرتروز برگشت پذیر نیست، اما درمان می‌تواند به جلوگیری از بدتر شدن وضعیت کمک کند. درد را می‌توان با درمان کنترل کرد و تحرک و عملکرد را بهبود بخشید. بسته به اینکه وضعیت چقدر شدید است، درمان ممکن است شامل فیزیوتراپی یا کاردرمانی، دارو یا جراحی باشد.
پزشک برای درمان آرتروز انگشتان دست ممکن است یک یا چند مورد از موارد زیر را توصیه کند:
- داروهای ضد درد می‌توانند در هنگام شدت درد تا حدی تسکین دهند
- داروهای ضد التهابی مانند آسپرین یا NSAIDها
- برای بسیاری داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی بدون نسخه (OTC) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن موثر هستند. کسانی که OA شدید دارند ممکن است به نسخه قوی‌تری نیاز داشته باشند
- NSAIDها به شکل موضعی نیز موجود هستند. FDA ژل دیکلوفناک (ولتارن) را به عنوان درمان آرتروز تایید کرده است
- تزریق کورتیزون به مفصل
- در صورتی که داروهای خوراکی کارساز نباشند، پزشک ممکن است تزریقات را نیز تجویز کند. تزریق داروهای ضدالتهابی، معمولا یک استروئید و داروهای بیهوشی می‌تواند مفاصل ملتهب را به سرعت آرام کند
- کاردرمانی
- یک درمانگر می‌تواند استفاده از برخی وسایل را توصیه کند. ممکن است استفاده از آتل یا دستکش‌های حمایتی و همچنین ابزارهایی که برای افراد مبتلا به استئوآرتریت دست و سایر مشکلات چنگ زدن ساخته شده‌اند، مفید باشد
- رژیم غذایی
- یک موضوع بحث‌برانگیز در مورد آرتروز تغذیه است. غذاهای فرآوری شده که دارای چربی ترانس بالایی هستند باعث التهاب می‌شوند و اجتناب از آن‌ها به عنوان یک استراتژی ممکن برای مدیریت آرتروز پیشنهاد شده است. فواید اجتناب از این غذاها بسیار فراتر از کاهش آرتروز است
- عمل جراحي
- هنگامی که درمان و درمان دارویی باعث تسکین رضایت بخش نمی‌شود، جراحی می‌تواند در درمان استئوآرتریت مفید باشد. گزینه‌های جراحی برای آرتروز انگشت شامل آرترودز (فیوژن) یا جایگزینی مفصل، بسته به مفصل آسیب دیده است
- فیزیوتراپی شامل دامنه حرکتی و تمرینات تقویتی
روش‌های جلوگیری از آرتروز انگشتان دست
راهبردهای پیشگیرانه ممکن است در کاهش یا جلوگیری از پیشرفت استئوآرتریت موثر باشد. محافظت از دستان در برابر صدمات قطعا ایده خوبی است. اگر در شغلی کار می‌کنید که نیاز به حرکات مکرر دست دارد یا اگر ورزش‌هایی انجام می‌دهید که شما را در معرض آسیب‌دیدگی دست قرار می‌دهد، می‌توانید از دستکش‌های محافظ استفاده کنید یا موقعیت خود را به گونه‌ای بهینه کنید که از آسیب محافظت کند.
راه‌های تشخیص آرتروز انگشتان دست
علائم حین تشخیص آرتروز انگشتان دست عبارتند از:
- حساسیت مفصل دست
- ورم
- تغییر شکل
- محدوده حرکتی محدود
سابقه پزشکی: با مطالعه سابقه پزشکی، پزشک می‌خواهد بداند که آیا علائم دیگری از درد و سایر شکایات فیزیکی دارید یا آسیب‌هایی که ممکن است باعث این بیماری شده باشد را تجربه کرده‌اید
معاینه فیزیکی: پزشک در طی معاینه فیزیکی دامنه حرکتی را در مفاصل انگشت آسیب‌دیده ارزیابی و بررسی می‌کند که آیا هر حرکتی باعث درد می‌شود یا آن را بدتر می‌کند. ظاهر گره‌های بوچارد یا هبردن نیز ممکن است به تشخیص آرتروز انگشت کمک کند
آزمایش‌های تصویربرداری: در برخی موارد، پزشک برای بررسی از دست دادن غضروف و سایر نشانه‌های آسیب، عکس‌برداری با اشعه ایکس را نیز تجویز می‌کند. این آزمایشات می‌تواند نشان‌دهنده آرتریت دست باشد. به ندرت، پزشک ممکن است برای بررسی دقیق‌تر استخوان‌ها و بافت نرم، MRI را تجویز کند
اگر پزشک تشخیص آسیب مفصلی دهد، ممکن است به اشعه ایکس نیاز باشد. این روش کمک می‌کند تا مشخص شود که چه مقدار از غضروف باقی مانده است یا اینکه آیا غضروف فرسوده شده است و باعث می‌شود مفصل با وضعیت دردناک استخوان روی استخوان مواجه شود. اشعه ایکس همچنین در مواقعی که به درمان پیشرفته مانند جراحی نیاز باشد مفید است
آزمایش‌های خون: آزمایش‌های خون معمولا تشخیصی برای استئوآرتریت نیستند، اما در صورت داشتن علائم بیماری‌های خود التهابی یا خودایمنی، پزشک شما ممکن است آزمایش خون کامل (CBC) را درخواست کند. علائم آرتروز دست می‌تواند مشابه سایر بیماری‌ها و اختلالات عضلانی استخوانی باشد. پزشک شما همچنین ممکن است آزمایش خون را به خصوص برای رد سایر انواع آرتریت مانند آرتریت روماتوئید تجویز کند.
برخی از پزشکان حتی تجزیه و تحلیل مایع مفصلی را برای بررسی علائم التهاب در مفاصل مچ انجام می‌دهند. این آزمایشات می‌تواند به پزشک کمک کند تا تشخیص دهد که آیا آرتریت دست ممکن است با بیماری‌های رسوب کریستال مانند نقرس یا نقرس کاذب مرتبط باشد یا خیر. تشخیص استئوآرتریت انگشت بر اساس سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی و اشعه ایکس یا آزمایش خون در صورت لزوم است.
پاسخ به چند سوال متداول
بعد از جراحی دست چه انتظاری باید داشته باشیم؟
ممکن است پس از جراحی برای محافظت از دست در حین بهبودی به گچ گیری یا آتل نیاز داشته باشید. جراح ممکن است شما را به یک دست درمانگر ارجاع دهد. ارائه‌دهنده شما احتمالا داروهای ضد درد را برای مدت زمان محدودی برای کاهش ناراحتی تجویز می‌کند.
عوارض جراحی دست چیست؟
عوارض جراحی دست عبارتند از:
- عدم بهبود در تحرک
- نیاز به جایگزینی ایمپلنتی که می‌شکند یا فرسوده می‌شود
- عدم رشد استخوان‌ها با هم
بهبودی پس از جراحی دست چقدر طول می‌کشد؟
زمان بهبودی به عوامل زیادی بستگی دارد، از جمله شدت وضعیت، نوع جراحی که انجام داده‌اید، مهارت جراح. اکثر افراد حدود سه ماه پس از جراحی بازسازی مفصل می‌توانند به فعالیت‌های خود بازگردند.
آیا گزینه‌های درمانی دیگری در حال بررسی است؟
برای استئوآرتریت، برخی از آزمایشات تحقیقاتی بالینی در ایالات متحده در حال انجام است که درمان سلول‌های بنیادی را بررسی می‌کند. خوشبختانه یافته‌های اولیه دلگرم کننده هستند.
در دهه گذشته، محققان بسیاری از داروهای جدید را برای آرتریت پسوریاتیک و آرتریت روماتوئید توسعه دادند که مطالعات بیشتری در حال انجام است.
آیا می‌توان از آرتروز دست پیشگیری کرد؟
آرتریت قابل پیشگیری نیست، با این حال با افزایش سن می‌توانید علائم آرتریت را مشاهده کنید و اگر متوجه تغییراتی در مفاصل خود شدید، به پزشک مراجعه کنید. با این وجود معمولا می‌توانید علائم خفیف تا متوسط را با ترکیبی از روش‌های دارویی و غیر دارویی مدیریت کنید. در صورتی که سایر درمان‌ها با شکست مواجه شوند یا آرتریت در دستان شدید باشد، جراحی می‌تواند یک گزینه باشد. همچنین می‌توانید برای پیشگیری عواملی که می‌توانید کنترل کنید را انجام دهید. برای مثال: برای تغذیه بدن و حفظ وزن سالم، از مواد غذایی سالم استفاده کنید. اضافه وزن استرس بیشتری به مفاصل وارد می‌کند. در نهایت سیگار نکشید، چراکه سیگار خطر ابتلا به آرتریت را افزایش می‌دهد.
آیا مکمل‌های گلوکزامین و کندرویتین برای درمان آرتروز دست مفید هستند؟
مکمل‌ها توسط سازمان غذا و دارو (FDA) بررسی یا تایید نشده‌اند. آن‌ها ملزم به انجام همان روش‌های کارآزمایی بالینی دقیقی نیستند که داروها باید در ایالات متحده تحت آن قرار گیرند. برخی از آزمایشات بالینی مزایای کاهش درد را نشان می‌دهند. با این حال هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد این مکمل‌ها پیشرفت آرتروز را کند می‌کنند. اگر قصد دارید آن‌ها را امتحان کنید، قبل از استفاده از مکمل‌ها با پزشک مشورت کنید. این محصولات ممکن است با داروهایی که در حال حاضر مصرف می‌کنید تداخل داشته باشند.
یادداشت پایانی
به خاطر داشته باشید درد مبهم یا سوزش مفاصل، سفتی صبحگاهی، مفاصل متورم دست همگی از علائم آرتریت هستند. بسیاری از انواع آرتریت می‌توانند دست‌ها را تحت تاثیر قرار دهند. بسته به نوع آرتریت، گزینه‌های درمانی زیادی وجود دارد. داروها می‌توانند درد و تورم مفاصل را کاهش دهند. محققان در حال کار بر روی روش‌هایی برای کاهش سرعت پیشرفت آرتروز هستند.
آرتروز انگشتان دست یک بیماری شایع پزشکی است. گفتنی است شدت این عارضه می‌تواند متفاوت باشد و ممکن است توانایی شما را برای انجام کارهایی که می‌خواهید انجام دهید محدود کند. درمان‌هایی وجود دارد که می‌تواند به کاهش درد و ناراحتی کمک کند تا میزان حرکت دست را را افزایش دهد.
سپاس که تا انتهای این مقاله که در مورد آرتروز انگشتان دست بود ما راه همراهی کردید.
