تب نوزاد؛ بررسی علل پدید آورده به همراه درمانهای متنوع کاهش تب
تب نوزاد یکی از چالشها و میتوان گفت نگرانیهای والدین است. برای اکثر والدین اتفاق افتاده که نیمههای شب با گریه نوزادشان از خواب پریدهاند و بعد متوجه شدهاند که تن فرزندشان داغ است. تب نوزاد میتواند طبیعی باشد، اما همین عارضه طبیعی گاها میتواند عوارض بسیاری را به دنبال داشته باشد. این مهم است که یاد بگیرید چگونه نوزاد تبدار خود را آرام کنید و تشخیص دهید که چه زمانی باید به دنبال مراقبتهای پزشکی باشید.
اگر نگران تب نوزادتان هستید و آگاهی لازم در مواجه با این اتفاق را ندارید پیشنهاد میکنیم خواننده این مقاله باشید. در این نوشتار به علت تب و راه کنترل آن پرداختهایم:
تب نوزاد به چه معناست؟
تب به عنوان یکی از بیماریهای خودالتهابی به خودی خود لزوما نشانه یک بیماری جدی نیست. با این حال، اگر دمای یک نوزاد زیر 3 ماه در مقعد 100.4 درجه فارنهایت (38 درجه سانتیگراد) یا بالاتر باشد، والدین یا مراقب باید با پزشک تماس بگیرند.
علاوه بر این، شدت تب همیشه نشان دهنده ناخوشی کودک در آن زمان نیست. دمای بدن نوزادان ممکن است به دلایل زیادی غیر از بیماری، از جمله گریه طولانی مدت، نشستن زیر آفتاب داغ یا گذراندن وقت برای بازی افزایش یابد. علاوه بر این دمای بدن آنها ممکن است در هنگام دندان درآوردن کمی افزایش یابد. هیچ کدام از این موارد باعث تب نمیشود.
همچنین بدن نوزاد نسبت به بدن بالغ کمتر قادر به تنظیم دما است، به این معنی که سرد شدن در طول تب برای آنها دشوارتر است. بدن آنها به طور طبیعی گرمتر از بدن بزرگسالان است، زیرا از نظر متابولیکی فعالتر هستند.
تب نوزاد چگونه است؟
تب اغلب به این معنی است که بدن نوزاد در حال مبارزه با عفونت است. والدین و مراقبان وقتی متوجه تب نوزاد شوند نگران خواهند شد، اگرچه این نشانه یک سیستم ایمنی سالم است، با این حال، از آنجایی که نوزادان بدن آسیبپذیرتری دارند، تب میتواند نشانه یک عفونت جدی باشد.
در حالی که تنها از طریق لمس تفاوت دما را احساس کنید، این روش دقیقی برای تشخیص تب نیست. هنگامی که مشکوک هستید که کودک شما تب دارد، دمای کودک خود را با دماسنج اندازهگیری کنید.
دمای مقعدی بیش از 100.4 درجه فارنهایت (38 درجه سانتیگراد) تب در نظر گرفته میشود. همانطور که اشاره شد در بیشتر موارد، تب نشانه این است که بدن کودک شما در حال مبارزه با عفونت است.
تب میتواند برخی از دفاعهای بدن را برای محافظت در برابر ویروسها و باکتریهای مهاجم تحریک کند. در حالی که این یک گام مثبت در مبارزه با عفونت است، تب نیز میتواند باعث ناراحتی کودک شود، به طوری که متوجه شوید کودک سریعتر نفس میکشند.
تب نوزادان معمولا با بیماریهای زیر همراه است:
- کروپ
- پنومونی
- عفونتهای گوش
- آنفولانزا
- سرماخوردگی
- گلو درد
- عفونتهای خون، روده و مجاری ادراری
- مننژیت
- مجموعهای از بیماریهای ویروسی
اگر کودک شما به خوبی آب نمیخورد یا همراه با بیماری خود استفراغ میکند، ممکن است به سرعت دچار کمآبی شود. علائم کمآبی بدن شامل موارد زیر باشد:
- گریه بدون اشک
- دهان خشک
- پوشک خشک
- اگر کودک شما ناراحت به نظر نمیرسد و به طور معمول حال مساعدی دارد، صبر کنید و ببینید که آیا تب خود به خود از بین میرود یا خیر.
تشخیص تب نوزادان
هنگام اندازهگیری دمای نوزاد، دماسنج مقعدی معمولا دقیقترین نتایج را نشان میدهد.
دمای طبیعی بدن در نوزادان
دمای معمولی در یک کودک زیر 12 ماه به طور متوسط 98.6 درجه فارنهایت (37 درجه سانتیگراد) هنگام استفاده از دماسنج رکتوم است. در صبح، این دما میتواند به 96.8 درجه فارنهایت (36 درجه سانتیگراد) و در اواخر روز به 100.3 درجه فارنهایت (37.9 درجه سانتیگراد) برسد. این یک محدوده طبیعی برای یک نوزاد در این سن است.
تب نوزادان به روش اندازه گیری دما بستگی دارد:
- بالاتر از 38 درجه سانتیگراد (100.4 درجه فارنهایت) با استفاده از دماسنج مقعدی
- بالاتر از 37.8 درجه سانتیگراد (100 درجه فارنهایت) با استفاده از دماسنج دهانی، با این حال، این روش در نوزادان دقیق نیست
- بالاتر از 37.2 درجه سانتیگراد (99 درجه فارنهایت) با استفاده از دماسنج زیر بغل
علل شایع تب نوزاد
به خاطر داشته باشید، تب یک بیماری نیست، بلکه یکی از علائم آن محسوب میشود. تب معمولا به این معنی است که بدن در حال مبارزه با یک بیماری است و سیستم ایمنی بدن در حال کار است. اگر کودک شما تب داشته باشد، در بیشتر موارد به این معنی است که احتمالا سرماخوردگی یا سایر عفونتهای ویروسی را گرفته است. اگرچه این موارد در نوزادان کمتر شایع هستند، اما ذات الریه، عفونتهای دستگاه ادراری، عفونت گوش یا عفونتهای جدیتر مانند عفونت باکتریایی خون یا مننژیت ممکن است باعث تب شوند.
سایر بیماریهای تبهای دورهای عبارتند از:
- عفونتهای ویروسی، از جمله سرماخوردگی، آنفولانزا، روزئولا، یا عفونتهای تنفسی، مانند ویروس سنسیشیال تنفسی یا کروپ ویروسی
- عفونتهای گوش
- پنومونی که میتواند ویروسی یا باکتریایی باشد
- مننژیت، که میتواند ویروسی یا باکتریایی باشد و یک عفونت بسیار جدی مغز و نخاع است
سایر علل تب نوزادان عبارتند از:
- تب نوزاد بعد از واکسن یک سالگی
- تب نوزاد بعد از واکسن دو ماهگی
- گرم شدن بیش از حد به دلیل گرم پوشیدن یا گذراندن زمان زیاد در بیرون در یک روز گرم
- بد خوابیدن
- بد غذا خوردن
- عدم علاقه به بازی
- کم تحرک یا حتی بی حالی
- تشنج
- عفونت دستگاه ادراری، یک عفونت باکتریایی که گاهی اوقات می تواند باعث تب در نوزادان شود
- به ندرت، بیماریهای مرتبط با گرما میتواند باعث ایجاد درجه حرارت بالا در نوزادان شود. نوزادان در کنترل دمای بدن خود نسبت به بزرگسالان توانایی کمتری دارند و در مقابل هوای بسیار گرم آسیبپذیرتر میشوند. پوشاندن لباس مناسب برای نوزادان، دور نگهداشتن آنها از آفتاب داغ و نگه داشتن آنها در داخل خانه زمانی که هوا بسیار گرم است به تنظیم دمای بدن آنها کمک میکند.
- علیرغم باورهای رایج، دندان درآوردن باعث تب نمیشود. در واقع تب نوزاد در زمان دندان درآوردن باوری غلط است.
آیا تب نوزادان خطرناک است؟
تب نوزاد نشانه این است که سیستم ایمنی بدن کودک در حال مبارزه با عفونت است، بنابراین خود تب خطرناک نیست. آنچه ممکن است نوزاد را در معرض خطر قرار دهد عفونت زمینهای است، البته اگر جدی باشد.
آیا والدین باید نگران تب نوزاد خود باشند؟
برخی از والدین و مراقبان ممکن است نگران خطرناک بودن تب باشند. با این حال، به جز در موارد نادر، این تبها به ندرت جدی هستند.
تب تا 105 درجه فارنهایت (40.5 درجه سانتیگراد) در نوزادان و کودکانی که دمای بدن آنها اغلب بسیار بالاتر از دمای یک بزرگسال است، شایع است. در مواردی که یک عفونت ویروسی باعث ایجاد این تب میشود، فقط لازم است تب نوزاد دوره خود را طی کنند. برخی از عفونتهای باکتریایی ممکن است نیاز به درمان با آنتی بیوتیک داشته باشند، اما تب خود فقط یک علامت است.
علاوه بر این، درمان تب باعث از بین رفتن عفونت نمیشود. در عوض، والدین و مراقبان باید به سادگی کودک را از نظر علائم عوارض تحت نظر داشته باشند.
با این حال، پزشک باید نوزادان کمتر از 3 ماه را برای هرگونه علائم تب معاینه کند. این برای بررسی شرایط زمینهای است، زیرا عفونتهای خاص شایعتر هستند و میتوانند در نوزادان خطرناکتر باشند.
عوارض تب نوزاد
برخی از والدین یا مراقبان ممکن است در مورد تبهایی که باعث آسیب مغزی میشود بشنوند. با این حال، این تنها در صورتی میتواند اتفاق بیفتد که دما به بالای 107 درجه فارنهایت (41.6 درجه سانتیگراد) برسد که بسیار نادر است. وقتی دمای نوزاد کمتر از این مقدار باشد، نیازی به انجام اقدامات شدید مانند حمام یخ برای کاهش تب کودک نیست.
برای دو تا پنج درصد کودکان بین شش ماه تا پنج سال، تب میتواند باعث تشنج شود که نگران کننده است، اما معمولا مضر نیست. پزشکان آنها را تشنج ناشی از تب مینامند.
تشنج ناشی از تب باعث آسیب مغزی یا افزایش خطر ابتلا به صرع در کودک نمیشود. حتی تشنجهای طولانی مدت یا تشنجهایی که بیش از 15 دقیقه طول میکشند، معمولا نتیجه بدی ندارند. با این حال، تشنجهای طولانی مدت ممکن است به این معنی باشد که احتمال ابتلای کودک به صرع بیشتر است.
بزرگترین خطر تشنج ناشی از تب این است که کودک ممکن است بیفتد، به سرش ضربه بزند یا آسیب مشابهی ببیند. بنابراین، والدین و مراقبان باید کودکان را در هنگام تشنج تحت نظر داشته باشند تا از آسیب دیدگی جلوگیری کنند و برای هرگونه تشنج در نوزادی که بیش از پنج دقیقه ادامه دارد با اورژانس تماس بگیرند.
تب نوزادان تازه متولد شده
تب در یک نوزاد تازه متولد شده ممکن است نشانه یک بیماری جدی باشد. نوزادان در برابر عفونتها آسیبپذیرتر هستند، بنابراین مهم است که علائم عفونت را جدی بگیرید. اگر نوزاد تازه متولد شده تب یا سایر علائم بیماری دارد با پزشک تماس بگیرید.
یکی از نگرانیهای در خصوص نوزادان، بیماریهای تنفسی است. نوزادان تازه متولد شده بیشتر از نوزادان و کودکان بزرگتر از طریق بینی تنفس میکنند، بنابراین احتقان میتواند تنفس را دشوارتر نشان دهد.
کمبود اکسیژن میتواند به نوزاد تازه متولد شده آسیب جدی وارد کند. اگر نوزاد مشکل تنفسی دارد، با پزشک تماس بگیرید، حتی اگر تب او پایین آمد.
نشانههایی که نشان میدهد نوزاد تازه متولد شده مشکل تنفسی دارد عبارتند از:
- خس خس سینه یا غرغر کردن
- باز شدن سوراخهای بینی هنگام تنفس
- پوست سفید یا آبی، به خصوص در اطراف بستر ناخن، روی دهان یا زبان، اگرچه ممکن است تشخیص آن در نوزادان با پوست تیرهتر سختتر باشد
- کشیدن عضلات اطراف دندهها هنگام تنفس
- اگر نوزادی مشکلات تنفسی و تب دارد، والدین یا مراقب او باید فورا او را به اورژانس ببرند
درمان تب نوزاد
تب به خودی خود به ندرت مضر است. به طور کلی، کودکان تب را به خوبی تحمل میکنند. اگر کودک شما تب دارد، مهمترین چیز این است که مطمئن شوید به اندازه کافی نوشیدنی مینوشد تا از کمآبی بدن جلوگیری کند:
- اگر کودک شیرخوار کمتر از شش ماه است، شیر اضافی بدهید
- اگر کودکی که با شیر خشک تغذیه میشود کمتر از شش ماه است، مقدار معمول شیر خشک را به او بدهید
- اگر کودک بزرگتر از شش ماه است، به شیردهی یا شیر دادن با شیشه شیر ادامه دهید. همچنین میتوانید به کودک خود مایعات شفافی مانند آب بدهید
- اگر کودک شما بزرگتر است، از یک مایع آبرسانی خوراکی مانند Gastrolyte یا Hydralyte استفاده کنید. میتوانید اینها را از داروخانه ها و بسیاری از سوپرمارکتها خریداری کنید
- اگر تب، کودک را گرم و ناراحت میکند، میتوانید تب را با داروهایی مانند پاراستامول کاهش دهید. بسته بندی دارو را برای دوز و دفعات توصیه شده بررسی کنید
- به نوزادان کمتر از 2 ماه نباید هیچ دارویی برای تب بدون معاینه پزشک داده شود. اگر کودک هر گونه مشکل پزشکی دارد، با پزشک مشورت کنید تا ببینید کدام دارو بهتر است. به یاد داشته باشید که داروی تب میتواند به طور موقت دما را پایین بیاورد، اما معمولا آن را به حالت عادی بر نمیگرداند و دلیل اصلی تب را درمان نمیکند
- اگر برای درمان تب بیش از 48 ساعت نیاز به استفاده از دارو دارید، مراجعه به پزشک عمومی ضروری است
- اطمینان حاصل کنید که اتاق خواب کودک دمای مناسبی دارد، نه خیلی گرم و نه خیلی سرد
- برای جلوگیری از کمآبی مایعات فراوان به کودک دهید، زیرا تب باعث میشود سریعتر از حد معمول مایعات را از دست بدهد
- آب، سوپ، یخ پاپ و ژلاتین طعمدار همگی انتخابهای خوبی هستند. از نوشیدنیهای حاوی کافئین، از جمله نوشابه و چای خودداری کنید، زیرا میتوانند با افزایش ادرار کمآبی بدن را بدتر کنند
در اینجا موارد دیگری وجود دارد که میتوانید برای اطمینان از راحتی فرزندتان انجام دهید:
- لباس سبک به کودک بپوشانید. یک لایه کمتر از چیزی که کودک شما معمولا میپوشد
- از حمام خنک، اسفنج خیس و بادبزن خودداری کنید. اینها در واقع میتوانند باعث ناراحتی کودک شما شوند
- به کودک خود برای خوردن فشار نیاورید. اگر کودک شما در طول تب گرسنه نیست، اشکالی ندارد
- اگر تب کودک شما ناشی از عفونت باکتریایی باشد، ممکن است کودک برای رهایی از عفونت نیاز به درمان با آنتی بیوتیک داشته باشد
چگونه از نوزاد تبدار مراقبت کنیم؟
آکادمی اطفال آمریکا (AAP) توصیه میکند که والدین و مراقبان نوزادان خود را در صورت داشتن تب به جای تمرکز بر کاهش دمای بدن، مراقبت کنند.
6 راه مراقبت از نوزاد تب دار
والدین و مراقبان میتوانند:
- سطح فعالیت و راحتی کلی کودک را کنترل کنند: نوزادانی که شاد، هوشیار و راحت به نظر میرسند ممکن است نیازی به درمان نداشته باشند.
- اطمینان حاصل کنند که کودک به خوبی هیدراته میشود: تب خطر کمآبی بدن را افزایش میدهد، بنابراین والدین، مراقبان و پرستاران باید شیر یا شیر خشک را در صورت نیاز ارائه دهند. نوزادان بزرگتر نیز باید مقدار زیادی آب بنوشند. در برخی موارد، یک متخصص اطفال ممکن است استفاده از یک نوشیدنی خاص را برای کمک به کمآبی توصیه کند.
- نوزاد را از نظر علائم کم آبی زیر نظر بگیرند: این کار میتواند شامل عدم دفع ادرار به طور معمول، چشمهای گود رفته، لبهای ترک خورده یا پوست بسیار خشک یا خمیری باشد.
- از بیدار کردن نوزاد در خواب برای تجویز داروهای ضد تب خودداری کنند: مگر اینکه پزشک این کار را تجویز کند.
- داروی ضد تب را زیر نظر پزشک تجویز کنند: اگر نوزاد درد یا ناراحتی ناشی از تب داشته باشد، افراد میتوانند این دارو را تجویز کنند. وزن نوزاد دوز را تعیین میکند، بنابراین دستورالعملهای برچسب را به دقت دنبال کنند. قبل از دادن داروی جدید به نوزاد، به خصوص بیمار، با پزشک تماس بگیرند.
- به محدود کردن شیوع عفونت کمک کنند: کودک بیمار را به مهدکودک نفرستند یا او را به مکانهایی که نوزادان یا سایر افراد آسیبپذیر در آن قرار دارند نبرید، زیرا این کار میتواند باعث گسترش عفونت شود.
چه زمانی با پزشک صحبت کنیم؟
اگر نوزاد تب و یکی از موارد زیر دارد با پزشک تماس بگیرید یا به دنبال مراقبتهای پزشکی باشید:
- تغییرات در اشتها: اگر کودک شما از چندین بار شیر خوردن متوالی امتناع کرد یا بد غذا میخورد
- تغییرات در رفتار: اگر کودک شما به سختی بیدار میشود یا به طور غیرمعمول خوابآلود استاگر کودک شما به شدت فلاپی است، بیش از حد معمول گریه میکند یا خیلی سخت است، به پزشک اطلاع دهید.
- ناف یا آلت تناسلی حساس: اگر ناحیه ناف یا آلت تناسلی نوزادتان ناگهان قرمز شد یا شروع به ترشح یا خونریزی کرد نوزاد تسلی ناپذیر، بی حال یا بسیار بیمار به نظر میرسد
- تب در نوزاد کمتر از 2 سال بدون علائم دیگر بیش از 24 ساعت طول میکشد
- تب از 104 درجه فارنهایت (40 درجه سانتیگراد) بالاتر میرود
- به نظر میرسد کودک هنوز با وجود مصرف دارو بیمار است
- نوزاد آنتی بیوتیک مصرف میکند، اما در عرض یک یا دو روز بهتر به نظر نمیرسد
- نوزاد نشانههایی از کمآبی بدن دارد، از جمله خشکی لبها یا لکههای نرم فرورفته در بالای سر
- کودک به دلیل جداگانهای سیستم ایمنی ضعیفی دارد
- نوزاد کوچکتر از 3 ماه است
- اگر کودک 3 تا 6 ماهه است و دمای آن تا 102 فارنهایت (38.9 درجه سانتیگراد) است و بیمار به نظر میرسد یا دمای بدن آن بالاتر از 102 فارنهایت (38.9 درجه سانتیگراد) است
- اگر کودک 6 تا 24 ماهه است و دمای آن بالاتر از 102 فارنهایت (38.9 درجه سانتیگراد) است که بیش از یک روز طول میکشد، اما علائم و نشانههای دیگری را نشان نمیدهد
- اگر کودک علائم دیگری مانند سرماخوردگی، سرفه یا اسهال نیز دارد
- اگر کودک تب دارد که بیش از 3 روز طول میکشد
- اگر مدفوع نوزادتان شل یا آبکی است
- اگر نوزاد پس از شیر خوردن به شدت استفراغ کرد یا نتوانست مایعات را به مدت هشت ساعت نگه دارد
- اگر کودک برای چند روز کمتر از حد معمول اجابت مزاج دارد و به نظر میرسد دچار مشکل یا ناراحتی است
- اگر کودک سرماخوردگی دارد که تنفس او را مختل میکند
- اگر بثورات عفونی به نظر میرسد یا اگر نوزاد به طور ناگهانی یک راش غیرقابل توضیح دراد، به خصوص اگر همراه با تب باشد
- اگر یک یا هر دو چشم قرمز است یا مخاط نشت میکند
اورژانس بروید اگر نوزاد:
- کمتر از 3 ماه دارد
- برای اولین بار تشنج میکند
- تشنجی دارد که بیش از 15 دقیقه طول میکشد
- تب دارد که به 107 درجه فارنهایت (41.6 درجه سانتیگراد) یا بالاتر میرسد
- خونریزی که نمیتوان آن را متوقف کرد
- مسمومیت
- افزایش دشواری در تنفس
- هرگونه تغییر در هوشیاری، گیجی، سردرد بد یا استفراغ چندین بار پس از ضربه به سر
- بیهوشی، رفتار عجیب و غریب یا گوشهگیری تر و کمتر هوشیارتر می شود
- بریدگی یا سوختگی بزرگ یا عمیق یا استنشاق دود
- پوست یا لبهایی که آبی، بنفش یا خاکستری به نظر میرسند
- افزایش یا شدت درد مداوم
- صدمات عمده دهان یا صورت
نتیجهگیری
کودکان خردسال و نوزادان گاهی اوقات تب را تجربه میکنند، اما زمانی که نوزادان مطابق انتظار رفتار میکنند، دلیلی برای نگرانی نیست. والدین و مراقبان میتوانند از رفتار کودک به عنوان نشانه استفاده کنند. اگر نوزادی خوب به نظر میرسد، اما تب دارد، این بیماری احتمالا جزئی است که به زودی برطرف میشود.
بی حالی، گریه بیش از حد، و سایر نشانههای بیماری جدی مهم است که باید مورد توجه قرار گیرد، حتی اگر تب نوزاد نسبتا پایین باشد. والدین و مراقبان نیازی به درمان خود تب ندارند، اما میتوانند نوزاد را آرام کنند و به جای آن علائم را درمان کنند. اگر مطمئن نیستند که علائم کودک جدی است، باید با متخصص اطفال مشورت کنند.
سپاس که تا انتهای مقاله تب نوزادان با ما همراه بودید.